Niestety ostatnio pojawiły się doniesienia o incydentach związanych z miękkimi komormi hiperbarycznymi podczas ich eksploatacji. Na podstawie tych incydentów FDA (amerykańska agencja zajmująca się kontrolą m. in urządzeń medycznych) wydała ostrzeżenia aby nie korzystać z takiego typu komór "hiperbarycznych".

Przenośne komory powietrzne (czasami nazywane miękkimi komorami hiperbarycznymi) zostały stworzone i zatwierdzone do leczenia wspinaczy górskich cierpiących na chorobę wysokościową. Przenośne komory są używane jako wstępne (ratujące życie) leczenie, dopóki poszkodowani wspinacze nie będą mogli zostać ewakuowani do najbliższego szpitala.

Obecnie te worki ciśnieniowe zostały „zmienione” i niewłaściwie wprowadzone na rynek do stosowania w tlenoterapii hiperbarycznej. Dostawcy miękkich komór skierowali się bezpośrednio do rodziców i rodzin z dziećmi dotkniętymi autyzmem i porażeniem mózgowym po czym rozpoczeli komercjalizację tych urządzeń. Zasadniczo w tych urządzeniach nie jest możliwe prowadzenie tlenoterapii hiperbarycznej. Korzyści z rzeczywistej naprawy tkanek ciała wynikają tylko ze zwiększonego nasycenia tlenem w osoczu osoby, które uzyskuje się za pomocą HBOT. Z fizjologicznego punktu widzenia i badań klinicznych wynika, że nie dzieje się tak przy ciśnieniu niższym niż 1,5 atmosfery (ATA) oddychającym 100% tlenem.

Poniżej przedstawimy główne różnice między hiperbarycznymi komorami tlenowymi a miękkimi (soft) komorami hiperbarycznymi.

Przenośna komora hiperbaryczna to nadmuchiwana torba wypełniona normalnym powietrzem lub wzbogaconym powietrzem pod ciśnieniem do maksymalnie 1,3 ATA.

Undersea and Hyperbaric Medical Society (Światowe Towarzystwo Medycyny Hiperbarycznej) definiuje leczenie tlenem hiperbarycznym jako oddychanie tlenem dostarczanym przy ciśnieniu większym niż 1,4 ATA. Przenośne "worki hiperbaryczne" mogą osiągnąć maksymalnie 1,3 ATA i podawać tylko powietrze. Oznacza to z definicji, że worki te nie zapewniają podstawowych założeń do leczenia jako tlenoterapii hiperbarycznej. Nie spełniają też założeń łagodnej terapii hiperbarycznej (mild - mHBOT), który jest terminem używanym do opisania zabiegów, w których stosuje się od 1,5 do 1,75 ATA z tlenem.

Wszelkie modyfikacje w komorach miękkich mające na celu dostarczenie większej ilości tlenu są uznane za niebezpieczne. Wielu użytkowników i dostawców próbuje zwiększyć poziom tlenu, dodając dodatkowy tlen za pomocą np. niemedycznych koncentratorów tlenu. Jednak ma to minimalny wpływ na rzeczywisty poziom tlenu a dodatkowo stwarza zagrożenie. Takie modyfikacje są niedopuszczalne.

UWAGA

Z tego też powodu np. Kanadyjskie Ministerstwo Zdrowia wydało ostrzeżenie i zakaż używania "miekkich komór hiperbarycznych"

Przenośne komory hiperbaryczne są zatwierdzone przez FDA WYŁĄCZNIE do stosowania w leczeniu ostrej choroby wysokościowej i przy stosowaniu wyłącznie powietrza. NIE są zatwierdzone przez FDA do stosowania w jakimkolwiek innym leczeniu lub w jakikolwiek inny sposób. Nie wolno wtłaczać (podłaczać) do komór miekkich tlenu czy podawać do oddychania.
Wymienione zagrożenia miekkich komór związane są m. in. z: 

• Dopływ powietrza Ponieważ wlot powietrza do worków pochodzi z otoczenia bezpośrednio otaczającego worki, jest on podatny na zanieczyszczone źródła powietrza,Bezpieczeństwo przeciwpożaroweBrak systemu uziemienia, aby zapobiec wywołaniu pożaru przez typowe ładunki elektryczne. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy operatorzy próbują zwiększyć poziom tlenu w workach
• Brak standardów bezpieczeństwa pracy
• Nieakredytowane koncentratory tlenu - podawane gazy powinny spełniać normy gazów oddechowych a koncentratory powinny posiadać certyfikat medyczny jednostki notyfikowanej

Aby tlen hiperbaryczny był skuteczny, musi osiągnąć nasycenie w osoczu na poziomie 1000 mmHg (ciśnienie parcialne w milimetrach słupa rtęci), czego nie można w żaden sposób osiągnąć przy użyciu komór miękkich, poniższy wykres pokazuje różnicę między różnymi komorami:

CIśnienie parcjalne tlenu w zależności o ciśnienia w komorze hiperbarycznej.  Źrodło: Podstawy medycyny hiperbarycznej i nurkowej

Jak widać z powyższego wykresu dla komór miekkich przy ciśnieniu 1,3 ATA ciśnienie parcjalne jest praktycznie takie samo jak przy oddychaniu powietrzem w atmosferze normalnej - dlatego też komory miekkie nie przynoszą korzyści lecznicych. Oczywiscie niektórzy użytkownicy odczuwają pewien efekt ale jak wynika z badań klinicznych jest to efek jedynie placebo.

Ważne żeby przed wprowadzeniem do używania komory hiperbarycznej sprawdzić źródło jej pochodzenia, czy posiada odpowiednią dokumentację, testy bezpieczeństwa oraz czy dostawca jest w stanie wdrożyć odpowiednie procedury (szkolenia). Każdy dostawca na żadanie powinien przekazać dokumentację do wglądu.

Źródła:

• https://www.fda.gov/     - Food and Drug Administration
• https://www.uhms.org/  - Undersea and Hyperbaric Medical Society
• http://www.echm.org/    - European Committee for Hyperbaric Medicine
• https://healthycanadians.gc.ca/recall-alert-rappel-avis/hc-sc/2019/71413a-eng.php  - strona, na której Kanadyjskie Ministerstwo zdrowia opublikowało ostrzeżenie