Rehabilitacja onkologiczna

Najważniejszym zagadaniem poruszaną przez V Europejską Konferencję Zgodności w 2001 roku z udziałem członków Europejskiego Towarzystwa Medycyny Hiperbarycznej (ECHM) i Europejskiego Towarzystwa Radiologii i Onkologii (ESTRO) był wypływ tlenoterapii hiperbarycznej na nowotwory. W celu wypracowania konsensusu przeprowadzono analizę badań doświadczalnych w okresie 1960-2001 na różnych poziomach badawczych. Przeanalizowano dynamikę wzrostu nowotworowych hodowli komórkowych, aktywność układu immunologicznego w zabijaniu komórek nowotworowych, wykładniki mutagenezy i dynamikę wzrostu guzów na zwierzętach doświadczalnych. W 2001 roku V Europejska Konferencja Zgodności wypracowała niezwykle optymistyczne wnioski. Stwierdzono zahamowanie wzrostu nowotworowych hodowli tkankowych i zmniejszenie skłonności do przerzutu nowotworów. Ponadto badania potwierdziły spadek zapadalności na choroby nowotworowe u pacjentów regularnie uczęszczajacych na sesje tlenoterapii hiperbarycznej. Wnioski te potwierdzają duże znaczenie terapii w profilaktyce przeciwnowotworowej. Ponadto tlenoterapia odgrywa bardzo ważną rolę w odbudowie organizmu po wyleczonej chorobie nowotworowej.

Podczas tlenoterapii hiperbarycznej nie wolno jednocześnie przyjmować chemioterapii i radioterapii, dlatego według prawa tocząca się choroba nowotworowa jest przeciwwskazaniem do tlenoterapii. Wynika to z dużej różnorodności nowotworów, które wymagają specjalistycznego nakierowanego leczenia. Wyniszczenie związane z chemioterapią i radioterapią po przebytym skutecznym leczeniu jest wskazaniem do tlenoterapii.

Najnowsze badania dowodzą, że tlen może okazać się skutecznym sposobem na łagodzenie spustoszeń, jakie powstają w organizmie w wyniku radioterapii i chemioterapii. Naukowcy zauważyli, że zniszczeniom winna jest zmiana dostawy tlenu do tkanek w leczonym obszarze, co skutkuje m.in. uszkodzeniem popromiennym tkanek zdrowych (ostre reakcje popromienne skóry i nabłonków wyściełających jamy ciała, owrzodzenia, uszkodzenia narządów tj. serce, wątroba, nerki). Logicznym i – jak się okazuje – skutecznym rozwiązaniem problemu jest dostarczenie organizmowi odpowiednich dawek życiodajnego gazu w odpowiednich warunkach, jakie może zapewnić tylko komora hiperbaryczna.

Terapia hiperbaryczna wspomaga regenerację tkanek zniszczonych w wyniku radioterapii, działa na naczynia włosowate, które odpowiadają za odżywienie kości, błon śluzowych i skóry. - mówi dr Greg Jones, dyrektor Deaconess Hyperbaric and Wound Healing Center.

Tlen pod zwiększonym ciśnieniem stymuluje odnowę naczyń włosowatych, ich rozgałęzianie i sprzyja tworzeniu się nowych tkanek. Spostrzeżenia dr. Jonesa znajdują potwierdzenie także w wypowiedziach innych specjalistów światowej klasy, którzy jednogłośnie zachwalają skuteczność leczenia HBOT. 

Zauważają oni, że dzięki zwiększeniu podaży tlenu do uszkodzonej tkanki dochodzi do:

- powstania nowych naczyń krwionośnych,

- lepszego ukrwienia tkanek,

- szybkiej regeneracji uszkodzonych tkanek.

Tlenoterapia hiperbaryczna (HBOT) jest stosowana jako leczenie urazów popromiennych od dziesięcioleci, a wiele publikacji przedstawia dane z małych serii lub pojedynczych przypadków. Co więcej, wiemy, że hipoksyjne obszary guzów są bardziej odporne na promieniowanie. HBOT zwiększa prężność tlenu w tkankach i teoretycznie powinna zwiększać skuteczność radioterapii. Aby lepiej zrozumieć, jak działa HBOT, przeprowadziliśmy przegląd bibliograficzny. Znaleźliśmy dowody stopnia B i C, że przy ciśnieniu przekraczającym 2 atmosfery absolutne (ata), HBOT zmniejszał późne uszkodzenia popromienne głowy i szyi, kości, prostaty i pęcherza moczowego. Wydaje się również, że zapobiega osteoradionekrozie po egzodoncji w napromieniowanych obszarach. Wreszcie, HBOT na poziomie 2 ata zwiększył skuteczność napromieniania w guzach głowy i szyi oraz dał obiecujące wyniki w miejscowej kontroli glejaków o wysokim stopniu złośliwości.

Tlenoterapia hiperbaryczna i radioterapia: przegląd
E Fernández 1, V Morillo 2, M Salvador 3, A Santafé 2, I Beato 2, M Rodríguez 2, C Ferrer 2